صاعقه گیر
صاعقه چیست
صاعقه، پدیده ی طبیعی تخلیه الکتریکی می باشد که میان ابر و زمین و یا میان دو ابر رخ می دهد. شدت صاعقه به میزان و نوع بار الکتریکی مثبت یا منفی آن بستگی دارد. با تجمع بارهای الکتریکی؛ اختلاف پتانسیل به حدی می رسد که می تواند بر مقاومت عایق هوا غلبه کند. فرض کنید چنانچه بخش پایینی ابر دارای بار الکتریکی منفی بوده و به زمین نزدیک باشد، صاعقه میان ابر و زمین رخ خواهد داد که به آن صاعقه منفی ابر به زمین گفته می شود اکثر صاعقه های ابر به زمین از این نوع هستند. صاعقه های دیگر نیز با همین مکانیزم رخ می دهد تنها نوع بار یا جهت رخداد آنها متفاوت می باشد.
صاعقه می تواند ولتاژ هایی تا حدود صد میلیون ولت ایجاد کند و شدت جریانهای ناشی از صاعقه به بیش از دویست هزار آمپر نیز می رسد.
بسته به نوع بار الکتریکی چند نوع صاعقه معروف وجود دارد:
. صاعقه منفی ابر به زمین
. صاعقه مثبت ابر به زمین
. مثبت زمین به ابر و صاعقه درون ابری
طریقه تست چاه ارت
صاعقه گیر وسیله ای است که در بلندترین نقطه ساختمان نصب می گردد و با توجه به اینکه صاعقه از کوتاه ترین فاصله ی بین ابر و زمین تخلیه می گردد؛اولین نقطه اصابت صاعقه، صاعقه گیر می باشد و صاعقه گیر با توجه به ساختمان مورد نظر می تواند به صورت توپولوژی ساده یا پیچیده باشد.
انواع صاعقه گیر ( برقگیر )
1) صاعقه گیر غیر فعال :
شامل یک میله ساده نوک تیز است با زاویه 35 درجه می باشد. این وسیله با فناوری های مختلفی تولید شده و با مکانیزم یونیزه کردن هوای اطراف خود سبب اطمینان بالا می شود.
1) صاعقه گیرفعال :
شامل یک میله ساده نوک تیز است با زاویه 35 درجه می باشد. این وسیله با فناوری های مختلفی تولید شده و با مکانیزم یونیزه کردن هوای اطراف خود سبب اطمینان بالا می شود
نحوه عملکرد سرج ارستر (برقگیر)
عملکرد برقگیرها به گونه ای است که تا زمانی که ولتاژ مدار در محدوده مجاز قرار داشته باشد، ارستر به صورت مدار باز عمل نموده و در این حالت دخالتی در کار اصلی و رایج سیستم نخواهد داشت اما در صورتی که ولتاژ سیستم بالاتر از حد مجاز سرج ارستر بوده و اختلاف پتانسیل دو سر آن از حد مجاز بالاتر باشد ، این قطعات به صورت مسیرهای بسته ای عمل می کنند و ولتاژ بالای موجود از طریق اتصال زمین تخلیه می گردد.
سرج ارستر یا صاعقه گیر پس از نصب روی ساختمان، می بایست از طریق سیم مسی بدون روکش به سیستم اتصال زمین متصل گردد. مقاومت الکترود زمین صاعقه گیر می بایست زیر ده اهم باشد و پس از اجرا به شبکه هم پتانسیل کل سایت همبند گردد. از این هادی به هادی نزولی یا هادی میانی (Down Conductor) نام برده می شود. هادی نزولی باید در خارجی ترین قسمت ساختمان اجرا شود در اجرای الکترود زمین صاعقه گیر باید از لوازمی چون صفحه های مسی، مواد کاهنده مقاومت، اتصالات جوش انفجاری (کدولد) استفاده نمود. در سیستم های صاعقه گیر غیر ایزوله باید حداقل دو هادی نزولی از دو مسیر جدا اجرا گردد.
نقش سرج ارستر (برقگیر) در جلوگیری از آسیب به ساختمان
میله‌های فلزی نصب شده در بالای ساختمان ها یا در پست های فشار جهت جلوگیری از برخورد مستقیم صاعقه به تجهیزات الکتریکی می باشند. به منظور حفاظت از شبکه در مقابل اضافه ولتاژ ها (ناشی از عوامل خارجی نظیر صاعقه) و تخلیه بارها به زمین از برقگیر استفاده می شود.
تجهیزات مورد نیاز جهت نصب یک صاعقه گیر
- پایه مخصوص صاعقه گیر (سرچ استر)
- بست اتصال پایه و دکل
- بلوک های فاصله دهنده
- هادی نزولی سیستم صاعقه گیر به همراه بست و اتصالات آن
- شمارنده صاعقه (کنتور)
- اتصال تست
- پوشش حفاظتی
- اتصالات مکانیکی صاعقه گیر
- سیستم ارت صاعقه گیر
